Cập nhật tiêu chuẩn hàn cốt thép mới nhất hiện nay

Trong ngành xây dựng, tiêu chuẩn hàn cốt thép đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và độ bền của kết cấu bê tông cốt thép. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định kỹ thuật không chỉ giúp mối hàn đạt độ bền tối ưu mà còn hạn chế nguy cơ rạn nứt, hư hỏng trong quá trình sử dụng. Vậy tiêu chuẩn hàn cốt thép gồm những yêu cầu nào? Cùng tìm hiểu chi tiết để nắm rõ các quy định kỹ thuật và phương pháp kiểm tra chất lượng hàn cốt thép.

Tiêu chuẩn hàn cốt thép

Tiêu chuẩn hàn cốt thép tại Việt Nam được quy định chi tiết trong TCVN 9392:2012 – “Thép cốt bê tông – Hàn hồ quang”. Tiêu chuẩn này áp dụng cho việc hàn thép cốt bê tông theo các tiêu chuẩn như TCVN 1651-1:2008 (thép thanh tròn trơn), TCVN 1651-2:2008 (thép thanh vằn) và TCVN 6288:1997 (dây thép vuốt nguội). Nó cũng áp dụng cho việc hàn liên kết thép cốt với các chi tiết thép xây dựng khác.

Tiêu chuẩn hàn cốt thép như sau:

Phạm vi áp dụng:

• Tiêu chuẩn này áp dụng cho các liên kết hàn hồ quang thép dùng làm cốt trong kết cấu bê tông cốt thép.
• Các quy trình hàn bao gồm: hàn hồ quang tay, hàn trong môi trường khí bảo vệ và hàn không có khí bảo vệ bằng dây có lõi thuốc.

Thuật ngữ và định nghĩa:

• Thép cốt (Bar): Sản phẩm thép có dạng tròn nhẵn hoặc có gai, bao gồm thép thanh hoặc thép sợi.
• Thép cốt cán nóng (Hot rolled bar): Thép cốt theo tiêu chuẩn TCVN 1651-1:2008 và TCVN 1651-2:2008.
• Thép sợi gia công nguội (Cold reduced wire): Thép sợi theo tiêu chuẩn TCVN 6288:1997. Đây là loại thép được sản xuất bằng cách kéo nguội từ thép cán nóng, giúp tăng cường cường độ và độ bám dính với bê tông, thường được sử dụng trong các kết cấu bê tông cốt thép như dầm, sàn, cột, tường, và các tấm bê tông đúc sẵn.
• Thép cốt có gân hoặc thép sợi có gân (Deformed bar or wire): Thép cốt hoặc thép sợi có gân bề mặt nhằm tăng độ bám dính trong bê tông.

Yêu cầu kỹ thuật:

• Vật liệu hàn: Vật liệu hàn phải phù hợp với loại thép cốt được sử dụng và đảm bảo chất lượng mối hàn.
• Chuẩn bị trước khi hàn: Bề mặt thép cốt tại vị trí hàn phải sạch, không có dầu mỡ, bụi bẩn hoặc các chất gây ảnh hưởng đến chất lượng mối hàn.
• Quy trình hàn: Phải tuân thủ quy trình hàn đã được phê duyệt, đảm bảo các thông số kỹ thuật như dòng điện, điện áp, tốc độ hàn phù hợp với loại thép cốt và phương pháp hàn được sử dụng.

Kiểm tra và thử nghiệm:

• Kiểm tra hình thức: Mối hàn phải đầy đặn, không có khuyết tật như nứt, rỗ khí, cháy cạnh.
• Thử nghiệm cơ lý: Mối hàn phải được kiểm tra các chỉ tiêu cơ lý như độ bền kéo, độ dãn dài, đảm bảo đạt yêu cầu theo tiêu chuẩn tương ứng của thép cốt.
• Thử nghiệm không phá hủy: Có thể áp dụng các phương pháp như siêu âm, chụp X-quang để kiểm tra khuyết tật bên trong mối hàn.

An toàn và môi trường:

• Thợ hàn phải được trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ lao động và tuân thủ các quy định về an toàn lao động.
• Khu vực hàn phải được thông gió tốt để đảm bảo sức khỏe cho người lao động và giảm thiểu tác động đến môi trường.

Lưu ý khi hàn cốt thép

Chọn đúng phương pháp hàn

Lựa chọn phương pháp hàn phù hợp giúp đảm bảo chất lượng và độ bền của mối hàn:

• Hàn hồ quang tay (SMAW) thường dùng cho cốt thép có đường kính lớn.
• Hàn tiếp xúc điện trở (hàn chập) phù hợp với cốt thép có đường kính nhỏ, đảm bảo mối nối chắc chắn.
• Hàn khí bảo vệ (MIG/TIG) giúp mối hàn ít bị oxi hóa, đạt chất lượng cao hơn.

Kiểm soát nhiệt độ và biến dạng

Kiểm soát nhiệt độ và biến dạng giúp mối hàn tránh bị xấu và mất cơ tính:

• Nhiệt độ hàn không được quá cao để tránh làm thay đổi tính chất cơ học của cốt thép.
• Không hàn liên tục trong thời gian dài để hạn chế biến dạng nhiệt và ứng suất dư.
• Sử dụng kỹ thuật hàn ngắt quãng hoặc hàn đối xứng giúp giảm co ngót và cong vênh thanh thép.

Đảm bảo chất lượng vật liệu hàn

Sử dụng vật liệu hàn đạt chuẩn giúp tăng độ bền mối hàn:

• Cốt thép phải tuân theo tiêu chuẩn TCVN 1651-1:2008 (thép tròn trơn) hoặc TCVN 1651-2:2008 (thép thanh vằn).
• Que hàn, dây hàn phải tương thích với mác thép để tránh hiện tượng giòn, nứt mối hàn.

Đảm bảo chất lượng mối hàn

Mối hàn đạt chất lượng giúp tăng độ bền cho kết cấu công trình:

• Mối hàn phải liên tục, không có rỗ khí, nứt nẻ hoặc bọt khí.
• Chiều dài mối hàn phải đủ độ bền, thường tối thiểu 10 lần đường kính thanh thép.
• Sau khi hàn, cần kiểm tra bằng phương pháp siêu âm hoặc thử kéo để đảm bảo chất lượng.

Tuân thủ tiêu chuẩn hàn cốt thép

Áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật giúp đảm bảo an toàn và chất lượng công trình:

• Tuân theo TCVN 9394:2012 về hàn cốt thép trong bê tông.
• Sử dụng vật liệu đạt tiêu chuẩn TCVN 1651-1:2008 & TCVN 1651-2:2008.
• Đối với thép sợi kéo nguội gia cường bê tông, cần tuân theo TCVN 6288:1997.

Đảm bảo an toàn lao động

Thực hiện đầy đủ các biện pháp an toàn giúp tránh tai nạn lao động khi hàn cốt thép:

• Thợ hàn phải đeo mặt nạ hàn, găng tay chịu nhiệt và quần áo bảo hộ.
• Khu vực hàn cần thông thoáng, tránh nguy cơ cháy nổ từ tia lửa điện hoặc khí hàn.
• Không hàn cốt thép bị ẩm để tránh mối hàn bị rỗ khí, giảm chất lượng liên kết.

Việc tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn và quy định trên sẽ đảm bảo chất lượng và độ bền của kết cấu bê tông cốt thép trong các công trình xây dựng. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã nắm rõ được tiêu chuẩn hàn cốt thép mới nhất.