Các tiêu chuẩn mối hàn ống thép khi nghiệm thu

Mối hàn đạt tiêu chuẩn phải tuân thủ các quy định nghiệm thu cụ thể. Tùy thuộc vào từng lĩnh vực, công nghệ và vật liệu hàn khác nhau sẽ có những tiêu chí đánh giá riêng biệt. Trong bài viết này, Nam Vượng xin giới thiệu về các tiêu chuẩn mối hàn ống thép nghiệm thu theo quy định của TCVN.

Tiêu chuẩn mối hàn ống thép khi nghiệm thu

Tiêu chuẩn mối hàn ống thép sau khi hoàn thành quá trình hàn bao gồm:

Kiểm tra độ bền bề ngoài của mối hàn: Mối hàn phải không có dấu hiệu nứt nẻ trên bề mặt cũng như tại khu vực kim loại nóng chảy. Các khuyết tật như bướu, lẹm, cháy thủng, hàn không ngấu, và những lỗi công nghệ khác đều không được phép xuất hiện. Ngoài ra, kích thước và hình dạng của mối hàn cần phải chính xác, không có sự lệch mép hay góc gãy.
Kiểm tra kim tương: Mối hàn không được có nứt trong kim loại nóng chảy cũng như tại các khu vực chịu ảnh hưởng nhiệt của kim loại cơ bản. Đối với các mối hàn chỉ thực hiện từ một phía, phần chân mối hàn không được thiếu quá 15% chiều dày thành hoặc quá 3mm nếu thanh dày trên 20mm. Cần chú ý rằng không có hiện tượng hàn không ngấu giữa các lớp hàn với bìa mép. Bên cạnh đó, phải kiểm tra để đảm bảo không có vết nứt hay rạn nứt nào làm giảm tính đàn hồi và dẻo của kim loại. Các khuyết tật như lỗ xốp và ngậm xỉ phải được giới hạn trong 5 vết/1cm², với kích thước mỗi khuyết tật không vượt quá 1,5 mm và tổng chiều dài không quá 3 mm.
Kiểm tra thử thủy lực: Mối hàn phải không có hiện tượng rạn nứt, rò rỉ nước hoặc biến dạng nghiêm trọng.
Kiểm tra độ bền kéo của mối hàn: Độ bền này được tính bằng trung bình cộng của các mẫu thử và không được thấp hơn độ bền tối thiểu của thép tương ứng, với điều kiện không có mẫu nào thấp hơn 10% so với độ bền tối thiểu.
Kiểm tra độ uốn của mối hàn: Kết quả phải không được thấp hơn giá trị quy định trong bảng 1 dưới đây.
Kiểm tra độ dai va đập của kim loại mối hàn: Trị số này không được thấp hơn các giá trị trong bảng 2 dưới đây.

Bảng 1

Vật liệu thép	Góc uốn cho phép nhỏ nhất
	Hàn tiếp xúc, hàn điện, hàn xỉ điện với chiều dày mẫu hàn (mm)		Hàn hơi với chiều dày mẫu =< 12 mm
	=< 20	> 20
Thép cacbon	100	100	70
Thép hợp kim thấp mangan và silic-mangan	80	60	50
Thép hợp kim thấp crom-molipden và crom-molipden-vanadi	50	40	30
Thép hợp kim cao crom	50	40	30
Thép hợp kim cao crom-molipden	100	100	30

Bảng 2

Nhiệt độ môi trường test (°C)	Trị số độ dai va đập min của mối hàn (Nm/cm2)
	Tất cả thép trừ thép austenit	Với thép austenit
20	49,05	68,67
Thấp hơn 0	19,62	29,43

*Tiêu chuẩn mối hàn ống thép khi nghiệm thu*

Các phương pháp kiểm tra tiêu chuẩn mối hàn ống thép

Phương pháp thử cơ tính
Còn được biết đến với tên gọi là phương pháp phá hủy, đây là kỹ thuật nhằm xác định độ bền và độ dẻo của mối hàn thông qua các thử nghiệm như kéo, uốn và độ dai va đập.

Kết quả thu được cho phép so sánh các cơ tính của kim loại hàn. Ưu điểm của phương pháp này là mang lại những kết quả rõ ràng và trực tiếp; tuy nhiên, nhược điểm lớn nhất là sẽ gây hư hại cho vật liệu hàn.

Phương pháp kiểm tra bên ngoài bằng nhãn quan
Việc kiểm tra và đo đạc bề mặt bên ngoài cần được thực hiện ở cả hai phía dọc theo toàn bộ chiều dài của mối hàn. Để đảm bảo độ chính xác khi kiểm tra tiêu chuẩn mối hàn ống thép, bề mặt mối hàn và phần kim loại xung quanh cần được làm sạch, với bề rộng khu vực cần làm sạch là 20 mm. Sử dụng kính phóng đại là một phương pháp hữu ích để kiểm tra chất lượng của mối hàn.

Phương pháp chiếu tia xuyên qua (Gama, Rơnghen)
Kỹ thuật kiểm tra mối hàn này sử dụng phương pháp siêu âm hoặc chiếu tia xuyên qua để phát hiện các khuyết tật bên trong mà mắt thường không thể nhìn thấy. Những vết sẫm xuất hiện trên tấm phim ghi nhận phía sau sẽ cho thấy sự hiện diện của những khuyết tật.

Phương pháp sóng siêu âm
Phương pháp này dựa vào việc sử dụng đầu phát để phát ra các chùm sóng siêu âm vào mối hàn. Theo nguyên lý hoạt động, sóng siêu âm sẽ xuyên qua môi trường đồng nhất và phản xạ trở lại. Tình trạng của mối hàn có khuyết tật hay không sẽ được hiển thị thông qua sóng phản xạ thu lại bởi đầu phát.

Phương pháp sử dụng hóa chất thẩm thấu
Phương pháp này áp dụng các hóa chất có khả năng thẩm thấu vào các mối hàn. Nhờ vào tác động của lực mao dẫn, hóa chất sẽ thẩm thấu vào những khuyết tật trong mối hàn. Sau một khoảng thời gian, chỉ cần lau sạch bề mặt đã sử dụng hóa chất và thêm một chất hiện hình, chúng ta có thể dễ dàng phát hiện ra các khuyết tật hàn.

*Các phương pháp kiểm tra tiêu chuẩn mối hàn ống thép*

Bài viết trên đây đã cập nhật các thông tin về tiêu chuẩn mối hàn ống thép khi nghiệm thu (Dựa trên nguồn tài liệu TCVN 6008 : 2010). Việc hiểu rõ và áp dụng đúng các tiêu chuẩn này không chỉ đảm bảo chất lượng và độ bền của mối hàn mà còn góp phần nâng cao hiệu suất và an toàn trong các ứng dụng công nghiệp.